Bebeklerde Diş Çıkarma ve Diş Bakımı

Diş taslakları anne karnındayken gelişmeye başlar, doğumdan sonra olgunlaşmasını tamamlamış dişler, diş etlerini delerek çıkar.

Diş çıkarma yaşı genetik özelliklere, kemik gelişimini ilgilendiren hormonlara bağlı olarak değişir.

İlk süt dişleri bebek 6-7 aylıkken çıkmaya başlar. 30 aylığa kadar 20 dişin tamamlanması beklenir.

Ancak 3.aydan itibaren bebeklerin tükrük salgısı artar ve dişetlerinde kaşıntı gözlenir. Erken aylarda diş çıkaran süt çocuğu (ör:3-4 aylık) olduğu gibi ilk dişin çıkması 16 aylığa kadar da gecikebilir.

Nadiren çocuk dişli doğabilir, natal diş denilen bu dişlerin sallanması durumunda aspirasyon riski taşıması nedeniyle çekilmesi önerilir.

Bebeklerde diş çıkarma belirtileri nelerdir ve diş çıkarma döneminde neler yapılmalıdır?

Sütdişleri çıkarken mevcut olan dişetlerinde kaşıntı, tükrük salgısındaki artışa ek olarak ateş, huzursuzluk, dışkıda yumuşama, uyku ve beslenme düzeninde değişiklik, kilo alımında azalma gibi bulgular gözlenebilir.
Çocuklar bu dönemde ellerini veya sert cisimleri ısırarak kendilerini rahatlatmaya çalışırlar. Çok sert olmayan, toksik madde içermeyen, boyasız ve çiğnenebilir kaşıyıcı oyuncaklar veya içine su konulup dondurulabilen kaşıyıcılar tercih edilebilir.
Dolapta soğutulduktan sonra aile gözetiminde eline verilen sert meyve ve sebzeler yine dişetlerini kaşıma amaçlı kullanılabilir.
Serum fizyolojik veya kaynatılmış soğutulmuş su ile ıslatılmış pamuk yardımıyla dişetlerine masaj yapılabilir.
Çok sık kullanılmaması şartı ile doktorunuzun önereceği lokal anestetik diş eti kremleri ile masaj uygulanması kısa süreli rahatlatabilir.
Dişlerin çıkma döneminde görülen koltukaltından bakılan ateş 38 dereceyi geçmez. Ateş düşürücü veya ağrı kesici amaçlı parasetamol içeren ateş düşürücüler kullanılabilir. Diş çıkarma döneminde 38 dereceyi geçen ateşlenme ve genel durum bozukluğunda doktorunuzla haberleşmek veya doktorunuza başvurmak uygun olur.

Bebeklerde diş bakımına ne zaman başlanılmalıdır? Diş macunu ne zaman kullanılmalıdır?

İlk süt dişlerinin çıkması ile birlikte diş bakımına başlanabilir.
1 yaşına kadar nemli ince bir bez yardımı veya yumuşak bir fırça ile dişler temizlenir.
1-2 yaş arasında, ailenin yardımı ile sürüntü şeklinde florlu çocuk diş macunu yumuşak diş fırçasına sürülerek dişler fırçalanır.
2-6 yaş arasındaki çocukların bezelye tanesi kadar florlu diş macunu, diş fırçasına sürülerek ailenin gözetiminde günde 2 kez fırçalanmalıdır.
7 yaşın üstündeki çocuklar dişlerini günde 2 kez florlu diş macunu ile fırçalamaları gerekir.

(Florlu diş macunlarının 0,4-0,6 mg flor içeriği Türkiye’deki diş macunlarının çoğunda bulunmaktadır.)

Kalıcı dişler ne zaman çıkar?

Çocuk 6-7 yaşına geldiğinde sütdişleri yerini kalıcı dişlere bırakmaya başlar. Kalıcı dişlerin çıkması 13 yaş civarında sona erer. Ancak genetik farklılıklardan dolayı daha uzun süreli de olabilir.

Çocuklarda diş çürükleri nasıl önlenebilir?

1. Sağlıklı beslenme alışkanlığı kazandırılmalıdır

Sağlıklı besinlerden sebze, meyve, yumurta, tahıllar, et , süt ve süt ürünleri ana ve ara öğünlerde tercih edilmeli
Şekerli gıdalar, gazlı-asitler içecekler verilmemeli
Ağızdan ağıza çatal-kaşık, biberon ve emzik kullanılmamasına özen gösterilmeli
Biberondan çok bardaktan içmeye alıştırılmalı
Flor içeren içme suları kullanılmalı, damacana içindeki flor miktarının 0,7-1,2 mg/L (ppm) olmasına dikkat edilmeli

2. Ağız ve diş temizliğine önem verilmelidir

İlk dişin çıkması ile beraber diş temizliğine başlanılabilir. Diş çıktıktan sonra 1 yaşına kadar diş hekimine yönlendirilebilir.

3. Yerel/sistemik flor uygulamaları yapılmalıdır

Flor sistemik olarak besinlerle ve sularla alınır. Çoğunluğu içme suyundan karşılanır (0,7-1,2 mg/L)
Diş macunları ile alınan flor (0,4-0,6 mg) lokal etki göstererek dişe doğrudan ulaşarak etki eder.

Çocuklarımızın diş sağlığını koruyarak ve onlara öğreterek yaşam kalitelerini iyileştirebilir ve özellikle kötü ağız ve diş hijyeni ile ortaya çıkabilecek hastalıkları önlemiş oluruz.