Bebek Beslenmesi
Bebeğin anne karnında fetal hayata başladığı süreçten 2 yaşın sonuna kadar geçen süre yaklaşık 1000 gündür. Annenin doğal ve dengeli beslenmesi bebeğin sağlıklı büyümesi ve gelişmesi açısından da büyük önem taşır. Bebeğin bu ilk yıllarında atılan sağlıklı yaşam temelleri bebeğin gelecek yaşamının bir parçasıdır. İlk 6 ay boyunca anne sütü verilmesi mutlaktır ancak yetmediği taktirde anne sütüne en yakın gıda olan mamalar (devam sütleri) ile desteklenebilir. 6. Aydan sonra ek gıdaya geçilmesi planlanmalı ve bu da aşamalarla gerçekleşmelidir.
Yenidoğan bebek beslenmesi
Bebekler doğumdan sonraki ilk yarım saat içinde ve hatta doğum odasında emmeye başlamalıdır.
Yenidoğan bebeğin beslenmesinde ilk aldığı kolostrum denilen anne sütü protein, vitamin ve mineral açısından zengin olup yenidoğan bebeği enfeksiyonlardan koruyucu etki gösterir.
Yenidoğan bebeğin beslenmesinde düzenli bir emme aralığı yoktur. Mide kapasitesi daha küçük olan bebek sık acıkır ve yenidoğan bebek her istediğinde anne sütü verilmelidir. Ortalama emme aralıkları 2-3 saati geçmemelidir. Normalde ilk 10-15 dakikada bir memedeki sütün %90’ını alan bebek diğer memeye geçebilir. Eğer bebek ilk başladığında memede uyuya kalıyorsa ufak uyarılar ile bebeği uyandırıp emmesi sağlanabilir.
Annenin süt üretimini arttırmak ve yenidoğan beslenmesini anne sütü ile sağlamak için bebek ile annenin aynı odayı paylaşması ve anne ile bebeğin ten tene teması önemlidir. Annenin emzirme aralarında dinlenmesi, annenin beslenme ve sıvı alımının iyi sağlanması, stres faktörlerinden uzak tutulması anne sütünün artmasını sağlar.
Sütüm yetiyor mu?
Yenidoğan beslenmesinde anne sütünün yetmediği düşüncesi anneler için ciddi bir endişe kaynağıdır.
Yenidoğan bebek;
- Günde 6-8 kez altını ıslatıyorsa
- Günde 1-2 kez veya daha fazla dışkısını yapıyorsa
- Emerken yutma hareketleri duyuluyor ve memenin dolgunluğunda bir azalma oluyorsa
- Bir memeden emerken diğer memede sızlama veya sütün akması gözleniyorsa
- Bebeğin çocuk doktoru kontrollerinde tartısı değerlendirildiğinde ilk 1 hafta-10 gün içinde fizyolojik tartı kaybı olur ve bu 1 hafta-10 gün sonunda bebeğin doğum tartısını yakalaması ve ardından tartı almaya başlaması beklenir. Ortalama ilk 6 ayda bebek, aylık 500 gr-1000 gr arasında kilo alıyorsa anne sütü yeterlidir.
Anne sütünün sağılması?
Anne memesini iyi boşaltamayan, meme ucu problemi olan, bebeğin emmesini zorlaştıran veya engelleyen sağlık probleminin varlığında, bebeğinden kısa süreliğine ayrı kalmak zorunda olan veya işe başlaması gereken anneler sütlerini elle veya pompa ile sağmak durumundadır.
Süt sağma işlemi her bir meme için ortalama 15-20 dakika olması uygundur. Sağılan süt 3 saat oda ısısında bekleyebilir. Buzdolabı rafında 3 gün, süt saklama poşetlerine konularak derin dondurucuda 3 aya kadar saklanabilir. Anne sütü hazırlanacağı zaman oda ısısında veya benmari yöntemi ile oda sıcaklığına gelene kadar beklenmelidir. Ateşin üzerinde veya mikrodalga ile ısıtılma işlemi yapılmamalıdır. Hazırlandıktan sonra kaşıkla veya fincan gibi küçük kaplar ile ihtiyacı kadar (çocuk doktoruna danışarak) içirilebilir.
Biberon ile besleme
Annenin, anne sütünü verememesini gerektirecek bir sağlık problemi olduğunda veya anne emzirme problemi yaşadığında çocuk doktorunun da onayı ile biberon ile beslenme yapılabilir. Eğer anne sütü verilemeyecek ise anne sütüne en uygun besin devam sütü denilen mamalar ile beslenmesi sağlanmalıdır.
Her bebeğin mama ihtiyacı ayına ve yaşına göre farklıdır. Yenidoğan bebek beslenmesinin ilk günlerinde mide hacmine göre 30 ml’lik mama hazırlanıp 2-3 saatlik aralar ile beslenme yapılması uygundur.
Mama hazırlarken ellerin temiz olmasına dikkat edilmeli, en az 10 dakika kaynatılmış ve bileğinizi yakmayacak sıcaklık derecesine ılıtılmış su ile hazırlanmalıdır. Mamanın kendi ölçeği ile silme ölçek biberona konularak 30 ml suya 1ölçek mama oranında olmasına dikkat edilmelidir. (Bazı mamaların ölçekleri farklı olabilir, doktorunuza danışarak kullanın)
Yenidoğan bebeğin ilk günlerinde her beslenmesi 30 ml/1 ölçek olarak hazırlanırken, bebeğin 1.ayında 120 ml/4 ölçek hazırlanması gerekebilir ve emme aralıkları 3-4 saate uzayabilir.
Dikkat: !Her bebeğin mama ile beslenme ihtiyacı farklıdır. Anne sütünün fazla alınması şişmanlığa neden olmaz. Ancak düşük doğum ağırlıklı bebekler, prematüre yenidoğanlar ve mama ile beslenen bebeklerin, çocuk doktorlarının kontrolünde ve ihtiyacı kadar beslenmelerinin düzenlenmesi gereklidir.
***Yenidoğan bebek beslenmesinde ve ilk 6 ay içerinde anne sütü veya mama alıyor olsa bile su içirilmesine gerek yoktur.
Yenidoğan bebek beslenmesinde ilk tercih edilen anne sütüdür. İlk 6 ay sadece anne sütü verilmesi ve 2 yaşına kadar sürdürülmesi önerilir. Bebeğin büyüme, gelişme, enfeksiyonlardan ve kronik hastalıklardan korunmasında büyük öneme sahiptir. Anne ile bebek arasındaki duygusal bir bağdır. Emzirme eğitimleri ile anne sütünün arttırılması ve yaygınlaştırılmasını desteklemekte ve annelerimizde uygulamaktayız.
