Çocuklarda Kabızlık
Kabızlık, barsaklardan dışkının geçişinin yavaşlamasına bağlı dışkılamada gecikme olması ve barsaklarda bulunan dışkının su içeriğinin azalmasına bağlı olarak dışkılamakta güçlük çekilmesidir.
Çocukların yaş gruplarına göre dışkılama sayıları değişkenlik gösterir. Yenidoğan döneminde günde 4-5 kez dışkılama normalken, 6.ayından sonra günde 4 defadan daha az dışkılama beklenir. 2 yaşında olan bir çocuğun dışkılaması günde 2’den daha az olabilir. Yaş ile birlikte dışkılama sayısında azalma gözlenebilir.
Çocukluk çağında en çok gözlenen fonksiyonel kabızlık (%95) olup altta yatan her hangi bir hastalığa bağlı olmayan ek besinlere geçiş döneminde, tuvalet eğitimi esnasında, okul çağında beslenme bozukluğu ve stres etmenleri gibi nedenlere bağlı olarak görülen kabızlıktır.
- Haftada iki ya da daha az dışkılamanın olması,
- Ağrılı ve sert dışkılama,
- Büyük çaplı dışkılama ve aşırı dışkı birikmesi öyküsü
- Tuvaletini söyleyen çocukta en az haftada bir kez dışkı kaçırma öyküsü bulunması fonksiyonel kabızlığı destekler.
Organik nedenli kabızlık (%5) daha çok çocuktaki anatomik bozukluklara, sinir ve kas hastalıklarına bağlı, bazı barsak hastalıklarında, inek sütü protein alerjisinde ve bazı hormonal-metabolik hastalıklara bağlı olarak gözlenir.
Tedavi
1. Çocuk ve Aile Eğitimi
Tuvalet eğitimine erken başlanıldıysa, baskıcı ve yanlış bir tutum izlendiyse tuvalet eğitimine ara verilmeli ve bu durum ile ilgili çocuk hekiminden bilgi alınmalıdır.
Çocukları yaş grubuna uygun tuvalete oturtarak ve basamak ile ayaklarını destekleyerek rahat dışkılamalarını sağlamak gerekir. Mümkün olduğunca her gün yemeklerden 5-15 dakika sonra düzenli olarak aynı saatlerde günde iki kez tuvalete oturtmak tercih edilmelidir. Tuvalette en az 15 dakika zaman geçirilmesi ve bu süreci keyifli hale getirecek eğlenceler bulunarak beklenmesi sağlanmalıdır. Tuvaletini yaptıklarında başarıları övülmeli, başarısızlık olduğunda hiçbir zaman cezalandırılmamalıdır.
2. Beslenmenin Düzenlenmesi
Kabızlık 6 ay-1 yaş arası ek beslenme sürecinde geliştiyse beslenmenin düzenlenmesi için çocuk hekiminden bilgi alınmalıdır.
Daha büyük çocuklarda lifli besinlerin tüketilmesi (meyve, sebze, kuru baklagil ve kepekli tahıllar) ve sıvı alımının iyi sağlanması gereklidir.
Çocukların kabızlığını önleyici beslenme
1 yaştan küçük çocuklarda;
- Mevsim meyve ve sebzelerini çocuğun bulunduğu aya göre püre veya pütürlü kıvamda verilmelidir.
- Meyve veya sebze suyu olarak posasından uzaklaştırılarak verilmesi tercih edilmemelidir.
- Yoğurt, ayran ve kefir gibi probiyotik içerikli gıdalar da öğünleri içerisinde bulunmalıdır.
1 yaştan büyük çocuklarda;
- Tam tahıllı buğday, yulaf gibi tahıllar
- Erik, kayısı, incir, üzüm, armut, kırmızı renkli meyveler (çilek, kiraz) portakal, mandalina gibi lifli meyveler
- Ispanak, semiz otu gibi yeşil sebzeler ve pırasa, kabak gibi lifli sebzeler
- Yoğurt, ayran, kefir gibi probiyotikler
- Zeytinyağı
Sıvı alımı sağlanmalıdır.
