Çocuklarda demir eksikliği nasıl anlaşılır?

• Solukluk
• Süt çocuklarında huzursuzluk, uyku bozukluğu, ağlarken morarma (katılma nöbeti), gelişim geriliği bulguları
• Halsizlik, yorgunluk, çarpıntı, baş ağrısı, ağız köşesinde yaralanmalar, tırnaklarda çizgilenmeler
• Sinirlilik, iştahsızlık, öğrenme güçlüğü, okul başarısında düşme
• Besin değeri olmayan tuz, toprak, buz, kireç gibi maddeleri yeme isteği
• Enfeksiyonlara eğilimin artması

 

Çocuklarda Demir Eksikliği Anemisi

Demir eksikliği anemisi, demir eksikliği sonucu hemoglobin miktarının azalmasıdır. Her yaş grubunda ve her iki cinste görülmekle birlikte 6-24 aylık çocuklarda ve ergenlerde görülme sıklığı artar. Çünkü bu dönemlerde büyümenin hızlı olup besinler ile demirin alınması yeterli olmayabilir.

 

Demir eksikliği anemisinin sebepleri nelerdir?

Demir eksikliği anemisi, demir eksikliği sonucu hemoglobin miktarının azalmasıdır. Her yaş grubunda ve her iki cinste görülmekle birlikte 6-24 aylık çocuklarda ve ergenlerde görülme sıklığı artar. Çünkü bu dönemlerde büyümenin hızlı olup besinler ile demirin alınması yeterli olmayabilir.

Vücuttaki demir dengesi, demir alımı ve kayıplar arasında hassas bir dengedir. Besinlerle alınan demirin %10 (1-2 mg/gün) kadarı barsaklardan emilir, geri kalanı dışkı ile atılır. Eski eritrositlerin yıkımı ile ortaya çıkan demir (20 mg) yine önemli bir kaynaktır. Demirin yaklaşık %12-25 kadarı tekrar kullanılmak üzere karaciğerde depolanır.

• Demirin besinlerle alımı yetersizse
• Demirin barsaklardan emilim bozukluğu yaratan bir hastalığı varsa (çölyak hast, inek sütü alerjisi, parazitler vb).
• Demirin yetersiz emilimine neden olan maddeler ile birlikte alınırsa (kalsiyum, fitat, tanin, çinko, bakır, kurşun, kobalt, mangan, kadmiyum)
• Kan kayıpları varsa (burun kanaması, anal fissür, ülser, kızlarda menstrual kanama)
• Anneden geçen demir depoları az olduğunda, düşük doğum ağırlıklı bebek veya prematüre bebeklerde demir ihtiyacında artış olur ve karşılanmaması halinde demir eksikliği gelişir.

 

Çocuklarda demir eksikliği nasıl giderilir?

Çocuk hastalarda demirin şurup veya damla formları tercih edilir.

Genelde çocuk açken yani beslenmeden yarım saat-1 saat önce önce veya 2 saat sonra verilmelidir.

Süt ürünleri ile tercih edilmemelidir.

C vitamini içeren yiyecek veya içecekler demir emilimini arttırdığından verilmesi uygundur. Demir içeren ilaçların tadının çocuklar tarafından tolere edilmemesi nedeni ile portakal suyu ile beraber verilebilir.

Tedavinin yan etkileri arasında siyah dışkılama, kabızlık, ishal, bulantı, karın ağrısı, ağızda metalik tat olabilir.

Demir tedavisi ortalama 3 ay sürer.

Çocuğun fizik muayene bulguları ve laboratuvar tetkikleri değerlendiren hekim tarafından önem taşır. Kimi zaman hastaneye yatırılarak kas içi veya damar içi de tedavi etmek gerekebilir.