Döküntülü çocuk hastalıkları, bazı enfeksiyon etkenleri, alerjik nedenler, toksinler ve kanama bozuklukları sonucu deride ortaya çıkan değişikliklerdir.
Döküntüler nedenine bağlı olarak dağılımı, yayılımı, boyutu, rengi açısından çeşitlilik gösterir. Bu hastalıkları tanımlamamız için döküntülü hastalıkların öyküsünü bilmek, döküntünün özellikleri ve eşlik eden fizik muayene bulguları ile değerlendirmek gerekir.
Çocuklarda sıklıkla görülen döküntü nedenlerinin başında viral enfeksiyonlar önde gelir ve çoğunlukla ateş eşlik eder. Suçiçeği, kızamık, kızamıkçık, 5.hastalık, 6.hastalık, el-ayak-ağız hastalığı örnek gösterilebilir.
Döküntünün bakteriyel nedenleri arasında sık görülen kızıl enfeksiyonu olup daha nadir görülen bakteriyel etkenler de vardır ve antibiyotik tedavisi verilmesi gereklidir.
Alerjiye bağlı döküntülerde ateş olmamakla beraber daha çok kaşıntılı seyir gösterir ve döküntü karakterleri farklıdır.
Kanama bozukluklarına bağlı görülen döküntü tipinde deri altı kanamalar ile kendini gösterebilir ve erken tanı konulması önemlidir.
Solunum yolu ile bulaşır.
Kuluçka süresi 14-16 gündür. Bulaştırıcılığı döküntüden 2 gün önce başlar, tüm döküntüler kabuklanıncaya kadar devam eder.
Döküntüden 24-48 saat önce ateş, halsizlik, iştahsızlık gibi belirtiler gözlenebilir.
Döküntüler gövde, yüz, saçlı deri, kol ve bacaklarda içi sıvı dolu döküntüler şeklinde görülür ve kaşıntılı olması tipiktir. Döküntüler kabuklanarak iyileşir. Aynı anda değişik aşamalarda döküntüler gözlenebilir.
Tedavide ateş düşürücüler ve kaşıntı giderici ilaçlardan faydalanılır.
Suçiçeği aşısı canlı aşıdır. 1 yaşında aşı takviminde yer almakta olup, pekiştirme dozunun 4-6 yaş aralığında yapılması önerilmektedir.
*Su çiçeğine karşı bağışık olmayan 12 ay ve üzerindeki çocuklara, suçiçeği enfeksiyonu geçiren bir kişi ile temas sonrasında su çiçeği aşısının ilk 3 gün içinde en geç 5 gün içinde yapılması uygundur.
Solunum yolu ile bulaşır
Kuluçka süresi 9-14 gündür.
Döküntüden önce yüksek ateş, öksürük, burun akıntısı başlar ve 3-5 gün sürebilir. Ateş düşerken döküntüler ortaya çıkar.
Kızamık döküntüsü baştan başlar, yüz, gövde, kol ve bacaklara sırasıyla yayılır. Döküntü ortalama 1 hafta boyunca devam eder ve kahverengi iz bırakarak kaybolur.
Tedavide ateş düşürücüler ve semptomlarına göre ilaçlar verilir. Özgül bir tedavisi yoktur.
Kızamık hastalığı zatürre, orta kulak enfeksiyonu ve merkezi sinir sistemi tutulumlarına yol açabilir.
Korunma aşılama ile sağlanır. Canlı aşıdır. Aşı takviminde 1 yaşında kızamık kızamıkçık kabakulak (KKK) aşısı olarak ilk dozu uygulanmakta, 4-6 yaş arasında 2.dozu ile pekiştirilmektedir.
Solunum yolu ile bulaşır.
Kuluçka süresi 14-21 gündür.
Döküntü öncesi hafif ateş, boğaz ağrısı, iştahsızlık, halsizlik ve lenf bezlerinde şişlik gözlenebilir.
Kızamıkçık döküntüsü toplu iğne başı büyüklüğündedir. Baştan başlar, yüze, gövdeye, kol ve bacaklara yayılım gösterir. 3 gün içerisinde geriler.
Tedavide ateş düşürücüler ve semptomatik tedavi kullanılır.
*Gebelikte geçirilen kızamıkçık enfeksiyonu fetüste bazı anomalilere ve büyüme gelişme geriliğine yol açabilir.
Korunma aşılama ile sağlanır. Canlı aşıdır. Aşı takviminde 1 yaşında kızamık kızamıkçık kabakulak (KKK) aşısı olarak ilk dozu uygulanmakta, 4-6 yaş arasında 2.dozu ile pekiştirilmektedir.
Solunum yolu ile bulaşır. Okul çağı çocuklarında daha sıktır.
Kuluçka süresi 1-2 haftadır.
Hafif ateş, halsizlik, başağrısı gibi bulgular hafif üst solunum yolu enfeksiyon belirtileri bazen gözlenir.
Beşinci hastalık döküntüsü yanaklarda tokat atılmış gibi parlak bir kızarıklık şeklindedir. Kol ve bacaklarda dantelimsi bir döküntüye neden olur. Gövdeye de yayılabilir. Döküntü birkaç günde geriler. Döküntü başladığında bulaşıcılık kaybolur, kaşıntı gözlenebilir.
Güneş ışığı, sıcak banyo, ateş gibi durumlar döküntünün uzamasına neden olabilir.
Özgül bir tedavisi yoktur, septomatik tedavi verilir.
Aplastik anemi denilen kansızlığa neden olabilir.
Solunum yolu ile bulaşır.
Kuluçka süresi 5-15 gün arasında değişir. 6 ay-3 yaş arası çocuklarda sık gözlenir.
Yüksek ateş, hafif burun akıntısı ve boğaz kızarıklığı gibi bulgular gözlenir. Ateş 3-4 gün yüksek seyreder.
Ateşin düşmesi ile beraber altıncı hastalık döküntüsü ortaya çıkar. Alın, kulak arkası, gövde, kol ve bacakların üst kesimlerinde daha sıklıkla gözlenir. 1-3 gün içinde döküntü kendiliğinden geriler.
Tedavide ateş düşürücüler ile ateşinin kontrol edilmesi gerekir, özgül bir tedavisi yoktur.
Coxsackie virüslerin neden olur. Yaz ve erken sonbahar mevsiminde daha sık görülür.
Halsizlik, ateş ve iştah bozukluğu başlayabilir.
El ayak ağız hastalığı, el ve ayaklarda görülen içi sıvı dolu döküntüler ve ağız mukozasında görülen lezyonlar ile karakterizedir. El içi ve ayak tabanlarında da döküntüler gözlenebilir.
Bulgular 7-10 gün içinde iyileşir. Semptomatik tedavi ve sıvı alımının arttırılması gereklidir.
Solunum yolu ile bulaşan A grubu beta hemolitik streptokokların yaptığı enfeksiyondur.
Kuluçka süresi 1-7 gündür.
Yüksek ateş, baş ve boğaz ağrısı, karın ağrısı, yutma güçlüğü gibi bulgular ile başlar. Bu bulgulardan yaklaşık 12-48 saat içinde döküntü gelişir.
Kızıl döküntüsü boyundan gövdeye ve kol, bacaklara kadar yayılım gösterir. Cilt zımpara kağıdı görünümünde olup eklem yerlerinde daha yoğun gözlenir. Bademciklerde iltihaplanma ve dilde beyaz paslı görünüm ilk etapta mevcuttur.
Tedavide penisilin grubu antibiyotiklerin kullanılması uygundur.
Deriden kabarık, kaşıntılı kızarıklıklar ile seyreden döküntülerdir.
Çocuklarda ve genç erişkinlerde daha sıktır.
Çocuklarda en sık nedeni viral enfeksiyonlar olup, bazı bakteriyel enfeksiyonlar da buna neden olabilir. Yumurta, süt ve süt ürünleri, çilek, fıstık, bazı deniz ürünleri gibi alerjenler, katkı maddeli gıdalar ve antibiyotikler gibi bazı ilaçlar akut ürtikeryal döküntülerin çıkmasına neden olabilir. Akut ürtikeryal döküntüler altı haftadan kısa süren döküntülerdir.
Tedavide nedenini saptamak gerekir. Gereğinde alerji ilaçlarından faydalanılır.
